Zombie - The Cranberries กับนัยยะที่แอบแฝงเกินคาดคิด
นับเป็นอีกหนึ่งความสูญเสียที่ยิ่งใหญ่ของวงการร็อคในปีนี้จริงๆครับกับการที่ Dolores O’Riordan นักร้องนำ The Cranberries เจ้าของซิงเกิลในตำนาน “Zombie” เสียชีวิตลงด้วยวัย 46 ปี ณ กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ
วง The Cranberries เป็นที่รู้จักในช่วงต้นทศวรรษ 1990 ด้วยเพลง “Zombie” จาก No Need to Argue อัลบั้มเต็มลำดับที่สองซึ่งปล่อยออกมาในปี 1994 และนอกจากเพลงนี้แล้ว ทางวงก็ยังมีเพลง “Ode to My Family” ที่บูมไม่แพ้กัน และเพลง “Linger” จากอัลบั้มชุดแรก Everybody Else Is Doing It, So Why Can’t We? ก็เป็นเพลงที่ฮ็อตฮิตติดตลาด
“ศิลปะยืนยาว ชีวิตสั้น”
จริงอย่างที่ อ.ศิลป์ พีระศรี ได้กล่าวไว้เลยครับ
แม้ว่า Dolores O’Riordan จะเสียชีวิตไปแล้วแต่ผลงานเพลงที่เธอฝากไว้กับโลกนี้ก็จะยังอยู่ไปอีกนาน ซึ่งเราในฐานะนักเสพดนตรีก็น่าจะหยิบผลงานเหล่านั้นมาทบทวนกันเพื่อดูในแง่มุมที่เราอาจละเลยไป และในวันนี้ผมจะขอนำเสนอเกร็ดความรู้เพิ่มเติมของซิงเกิ้ลในตำนาน “Zombie” ครับ
“It’s the same old theme, since nineteen-sixteen. In your head. In your head, they’re still fighting.”
แม้ Zombie จะเป็นเพลงที่หลาย ๆ คนร้องได้ และหลายครั้งได้ถูกนำมา cover กันในงานประกวดดนตรี แต่สงสัยกันมั้ยครับ ว่า “nineteen-sixteen” (1969) นี่หมายถึงอะไร?? เฉลยเลยครับ ที่มาของเลข 1969 ในที่นี้มาจากหน้าหนึ่งของประวัติศาสตร์ชาวไอริช คือ มันเป็นปี ‘Easter Rising’ หรือ ‘กบฏสัปดาห์อีสเตอร์’
กบฏสัปดาห์อีสเตอร์ คืออะไร ?
กบฏสัปดาห์อีสเตอร์ คือ การลุกขึ้นมาต่อต้านอังกฤษโดยชาวไอริชซึ่งในขณะนั้นไอร์แลนด์ถูกปกครองโดยอังกฤษ หลังจากการออกพระราชบัญญัติสหภาพ ค.ศ. 1800 (Act of Union 1800, ตรงกับ พ.ศ. 2343) ซึ่งเป็นกฎหมายที่รวมไอร์แลนด์เข้าเป็นส่วนหนึ่งของสหราชอาณาจักร ที่นำโดยอังกฤษ โดยตั้งแต่มีพระราขบัญญัติสหภาพ ค.ศ. 1800 นั้น ได้ทำให้บรรดาไอริชชนสูญเสียรัฐสภาในดับลิน และถูกปกครองด้วยการสั่งงานจากพระราชวังเวสต์มินสเตอร์ที่ถูกใช้เป็นรัฐสภาของอังกฤษ ทำให้เป็นบาดแผลที่ฝังอยู่ในใจชาวไอริชตั้งแต่นั้นมา
และแล้วโอกาสในการโต้คืนของชาวไอริชก็มาถึงเมื่อสงครามโลกครั้งที่ 1 ได้เปิดฉากขึ้น ในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2457 พรรครีพับลิคันภราดรภาพไอร์แลนด์ (Irish Republican Brotherhood หรือ IRB) ก็ได้รับความช่วยเหลือทางการทหารอย่างลับๆ จากเยอรมนี ชาติคู่สงครามของฝ่ายสัมพันธมิตร ที่มี อังกฤษ เป็นหัวหอก
จนต่อมาเกิดเหตุการณ์ความรุนแรงขึ้นเป็น ‘กบฎสัปดาห์อีสเตอร์’ เมื่อ พ.ศ. 2459 หรือ nineteen-sixteen นั่นเอง
ซึ่งแน่นอนว่าการไปงัดกับพี่ใหญ่อย่างอังกฤษย่อมนำมาสู่ความพ่ายแพ้ของกบฏชาวไอริชอย่างแน่นอน แต่ผลที่ตามมาคืออุดมการณ์ของการทวงคืนอธิปไตยให้แก่บ้านเกิดของชาวไอริชได้แพร่กระจายออกไป จนนำไปสู่การจัดตั้งกลุ่ม ‘กองทัพสาธารณรัฐไอร์แลนด์’ (Irish Republican Army) หรือ ‘IRA’ นั่นเอง
ซึ่งต่อมา IRA ก็ได้ก่อการร้ายในเหตุการณ์ที่เรียกกันว่า “เหตุระเบิดที่เมืองวอร์ริงตัน (Warrington)” จนทำให้ โจนาธาน บอลล์ (Jonathan Ball) เด็กน้อยอายุ 3 ขวบ กับ จิม พาร์รี่ (Jim Parry) ในวัย 12 ปีเสียชีวิต พร้อมกับผู้บาดเจ็บอีกเรือนสิบราย ซึ่งในขณะนั้น Dolores O’Riordan กำลังทัวร์ The Cranberries English Tour 1993 (พ.ศ. 2536) ในอังกฤษได้ทราบข่าวนี้ เธอจึงแต่งเพลงเพื่อระลึกถึงเด็กน้อยทั้งสองที่เสียชีวิตในเหตุการณ์ครั้งนั้นครับ
ถือว่าเป็นเพลงที่ไม่ได้มีดีแค่ความมันส์แต่ยังแฝงข้อคิดข้อเตือนใจเอาไว้อย่างแยบคายด้วย ตัวผู้เขียนเองก็มีความเชื่อมั่นว่าดนตรีก็เป็นหนึ่งในเครื่องมือที่ใช้ในการถ่ายทอดแนวคิดอุดมการณ์เพื่อสันติภาพให้แพร่กระจายออกไปได้ดีที่สุดทางหนึ่ง สัปดาห์นี้ลากันไปก่อน ขอให้สันติภาพจงมีแด่ทุกท่านครับ!
ขอขอบคุณข้อมูลจาก www.bbc.com และ ภาพประกอบจาก FB/The Cranberries และ Warrington Guardian
